vrijdag 31 oktober 2014

Verwachtingen en het geluk

"Blessed is he who expects nothing, for he shall never be disappointed"

Ik vraag me vaak af in hoeverre ons geluksgevoel is verbonden met de verwachtingen die we van onszelf en het leven hebben. Er is geen sleutel voor onmiddellijk geluk en we worden niet allemaal gelukkig van dezelfde dingen. Ik vind het bijzonder dat er mensen zijn die in nare omstandigheden toch aangeven gelukkig en tevreden te zijn. Aan de andere kant zijn er mensen bij wie het lijkt alsof het leven hen altijd toelacht die zich absoluut niet gelukkig voelen. Belangrijke factoren die volgens mij invloed hebben op ons geluksgevoel zijn: onze genen, onze omgeving, onze keuzes, onze definitie van geluk en (daarmee enigszins samenhangend) onze verwachtingen.

Als ik zou verwachten dat mijn leven alleen de moeite waard is als ik de loterij win, beroemd word, wereldvrede bewerkstellig en de Nobelprijs in ontvangst mag nemen zal ik waarschijnlijk nooit tevreden zijn. Nou is dit lijstje wel erg ambitieus, maar de meesten van ons zullen weleens verwachtingen gehad hebben die niet realistisch bleken te zijn. Dromen is leuk en kan geen kwaad, maar als we (al dan niet bewust) verwachten is er altijd de kans op teleurstelling, en zelfs wanhoop of somberheid als het leven toch anders loopt dan we voor ogen hadden. Daarom stelt iedereen in de loop der tijd zijn verwachtingen weleens bij en dat is maar goed ook. Want nee, we kunnen niet allemaal astronaut worden of prinses of tornado-jager. En als die dromen zijn vervlogen komen er nieuwe wensen voor in de plaats, die ons misschien wel naar wegen leiden die uiteindelijk beter zullen zijn dan de vorige.


"Blessed is he who expects nothing..." Ja, als je nergens wat van verwacht zul je waarschijnlijk redelijk snel tevreden zijn. Maar het kan er ook voor zorgen dat je veel minder uit jezelf haalt dan er in je zit, bij wijze van spreken. Als je daar vrede mee hebt, geen probleem. Maar ik denk dat de meeste mensen toch graag blijven streven naar verbetering van zichzelf en van de wereld. In die zin kunnen hoge verwachtingen je tot grote daden drijven. En toch kunnen te hoge verwachtingen je ook behoorlijk ongelukkig maken en het tegenovergestelde teweegbrengen. 


Vroeger wilde ik actrice worden en schrijfster, sterrenkundige, dierenarts, juf, moeder... In de loop van mijn jeugd veranderden mijn dromen vanzelf en bleven er een paar overeind. Wat later in mijn leven bleken een aantal van mijn grootste dromen, die ook verwachtingen waren geworden, absoluut niet haalbaar te zijn. Prima, daar kwamen dan weer nieuwe dromen voor in de plaats. En oeps, na een tijdje moest ik erkennen dat ik zo was vastgelopen in het leven dat ook deze verwachtingen niet meer realistisch waren. Mijn verwachtingen van mezelf moesten steeds lager en lager worden bijgesteld en op een gegeven moment bereikte ik een dieptepunt waarin ik bijna niet meer durfde te dromen, of zelfs te hopen. Toen kwam er de acceptatie van de situatie zoals hij was (nou ja, die kwam niet uit de lucht vallen) en ik begon kleine beetjes geluk te vinden in de mini-stapjes die ik zette op weg naar een betere toekomst. In de tijd dat ik torenhoge verwachtingen had van mezelf had ik niet kunnen bedenken dat ik ooit tevreden zou zijn met zoiets simpels als 'ik heb boodschappen gedaan vandaag' of 'ik doe 2 uur per week vrijwilligerswerk'. Dat is wel even wat anders dan 'full time baan, vrijstaand huis en 3 kinderen, plus labrador'. Ik ging weer dromen en daarbij toch ook stiekem weer dingen verwachten. En ik ging van kan-niets-doen naar: deeltijd studie, part-time baan, sport en hobby's.


Ik ben idealistisch en denk graag na over de toekomst. Ik weet wat ik wil en ik weet dat ik niet alles kan krijgen wat ik wil. Momenteel ben ik weer in een situatie beland waarin ik voor de keuze sta om de dromen die ik al jaren heb te blijven volgen of om mijn verwachtingen opnieuw naar beneden bij te stellen. Nou ja, eigenlijk heb ik niet eens een keuze want wat ik voor ogen had blijkt gewoon wederom niet haalbaar. Maar ik wil zo graag dingen bereiken, voor mezelf en voor 'de wereld', en ik wil groeien (mentaal, niet fysiek) en werken en liefhebben en gelukkig zijn. En ik weet dat ik gelukkiger zou zijn als ik minder van mezelf en anderen en het leven ga verwachten, maar het doet ook pijn om opnieuw dingen op te moeten geven. Ik wil het eigenlijk niet accepteren, ik wil niet loslaten. Ik zal proberen om mijn verwachtingen bij te stellen zonder te stoppen met dromen. Ik was altijd al een dromer.



"You may say I'm a dreamer, but I'm not the only one. I hope some day you'll join us, and the world will be as one"


Quotes: Alexander Pope, John Lennon